Coronadeeltjes in ons riool

Het RIVM geeft advies aan ons kabinet over de coronamaatregelen en de laatste stand van zaken.

Ze baseren zich in hun adviezen óók op het aantal coronadeeltjes in het rioolwater. Waterschap Hunze en Aa’s verzorgt die covid-bemonstering voor het RIVM, zowel voor het eigen gebied als voor het gebied van waterschap Noorderzijlvest. Precies het gebied van onze waterketen. Hunze en Aa’s heeft in Veendam een laboratorium met daarvoor gespecialiseerde mensen. De coronamonsters onderzoekt het laboratorium trouwens niet, zij nemen alleen de monsters uit het rioolwater.

Deltavariant versus omikronvariant

John Koop, werkzaam bij Hunze en Aa’s en aanspreekpunt voor het RIVM: “Wij hebben de afspraak dat we elke week vier goede monsters per zuivering aanleveren. Heb je corona, dan zitten coronadeeltjes namelijk in je uitwerpselen. Het gaat in totaal om 26 rioolwaterzuiveringen”, vertelt John. “We ontvangen wekelijks een update van het RIVM. Daaruit blijkt in ieder geval dat onze monsters voldoende data opleveren om besluiten op te nemen. Het vervelende is dat de omikronvariant zich wat anders gedraagt dan de deltavariant, ook in het rioolwater. Zo was de deltavariant goed zichtbaar in de grafiekjes, de omikronvariant niet. Bij de deltavariant zag je dat het aantal coronadeeltjes in rioolwater wat voorliep op de positieve testen van de GGD’s. Je liep zo voor de muziek uit bij de deltavariant. Bij omikron is dat helaas een ander verhaal. Hoe dat precies kan is allemaal nog onduidelijk.”

Early warning

“Door deze extra rol zit ik vooraan in de rij. Net als alle waterschappen zie ik hier echt het nut van in. Vooral als de overheid de data gebruikt als een early warning. Tijdens bijeenkomsten krijgen we een goede uitleg, helaas mis ik dat wat in de media. Zo af en toe haalt ons werk het nieuws. Op kabinetsniveau beslissen ze vervolgens wat ze met de adviezen van het RIVM doen. Het RIVM is adviserend maar niet bepalend”, besluit John het gesprek. 

Wil je zien hoe het met ons rioolwater is gesteld? Klik dan hier. Daar even naar beneden scrollen om een laatste overzicht te krijgen per gemeente of per veiligheidsregio. 
Van week 46 vorig jaar tot en met week 1 dit jaar, zaten er in het gebied van beide waterschappen minder coronadeeltjes in het rioolwater dan het landelijke gemiddelde. 

Hoe werkt de covid-bemonstering?

• Van het rioolwater dat op de rioolwaterzuivering binnenkomt, onttrekken we ongeveer 100 keer per 24 uur automatisch een hoeveelheid van minimaal 50 ml. Dit komt in een vat. Zo krijg je een gemiddelde samenstelling van het rioolwater over een hele dag. 
• De monsternemer controleert de vatinhoud op hoeveelheid. Het kan bijvoorbeeld zijn dat er een stroomstoring is geweest (minder inhoud). Klopt het niet met wat er normaal gesproken in zou moeten zitten, dan kunnen we er geen goed monster van nemen. We plannen de monstername dan opnieuw in, of we slaan een keer over en maken gebruik van de back up omdat we al een keer in de week extra bemonsterden. 
• Klopt de vatinhoud, dan roeren we dit voor we het monster afnemen. Het monster nemen we dus pas als alle controles goed zijn. 
• Duidelijke en juiste administratie is van groot belang. De gegevens komen op stickers op het monster.
• En dat dus voor alle zuiveringen. Tien tot twaalf zuiveringen per dag is de max.
• In Veendam aangekomen, plaatsen we de monsters in de monsterkast buiten bij het laboratorium. 
• Tot slot haalt de koerier het uit deze kast voor vervoer naar het RIVM voor de analyse.